ZELFBEELD EN IDENTITEIT

Berichten: 913

Hoe jij in het leven staat, hangt voor een groot deel af van hoe jij over jezelf denkt. Je antwoord op de vraag 'wie ben ik?'zegt hoe je zelfbeeld is. Hoe je jezelf ziet heeft invloed op de groei van je geestelijke leven. Dit speelt een grote rol bij het hanteren van geestelijke crisissen en aanvallen van de satan. Daarom behandelen we dit thema in deze serie basislessen.

Het is een basisgegeven dat elk mens wil weten en ervaren dat hij nuttig is. Ieder mens verlangt naar verbondenheid, naar aanvaarding ontvangen en aanvaarding geven. Die dingen geven hem/haar een bestaansreden.
Wie jij bent, heeft veel te maken met jouw relaties met anderen. Tegelijkertijd wil je, los van anderen, een persoon zijn. Tijdens de zoektocht waarin je enerzijds probeert íemand te worden'en anderzijds 'jezelf aan anderen te binden', ervaren veel mensen in deze tijd een identiteitscrisis. Ze vragen zich af: Wie ben ik? Wie heeft mij nodig? Wat doe ik hier op aarde en waarom besta ik eigenlijk?

Het ontwikkelen van een zelfbeeld

In de loop der tijd heb jij (net als ieder mens) een zelfbeeld opgebouwd, aan de hand van een door jou zelf ontworpen meetlat. Ingrediënten voor deze meetlat heb je overal gekregen waar je mensen ontmoette. Belangrijke mensen die jou veel ingrediënten aanreikten zijn je ouders, broers en zussen, leerkrachten, familie en andere opvoeders. Toen je ouder werd, waren het je vrienden en klasgenoten. Het ene ingrediënt dat mensen je bieden neem je gretig aan omdat je die persoon zo belangrijk vindt. Een ander ingrediënt neem je gedwongen in je meetlat op, omdat die persoon nu eenmaal het gezag heeft om jouw gedrag goed of af te keuren. Een paar voorbeelden van ingrediënten. Je bent lief als... Mama houdt van je als... Drukke kinderen zijn vervelend. Dik zijn hoort niet. Je zusje doet tenminste... Je doet nooit wat fout. Veel bezit betekent status. Alleen vwo telt mee. Je bent iemand als je carrière maakt. Je hoort pas bij als je de nieuwste BMW rijdt. Als je bent zoals die of die, dan ben je belangrijk.
Allerlei ingriënten die jij gedwongen of vrijwillig aangenomen hebt, vormen met elkaar een meetlat kom je misschien wel tot de conclusie dat je het redelijk gedaan hebt, omdat je gelijk bent aan... Maar vaak kom je tot de ontdekking dat je minder bent dan... Je voldoet niet.
Wat is jou meetlat? Uit welke ingrediënten is jouw meetlat samengesteld?
Heb je daar inzicht in?

Gevolgen

Jezelf naast je eigen meetlat leggen, leidt vaak tot problemen met een of meerdere van de volgende zaken: zelfkoestering, zelfzucht, zelfbeklag, zelfmedelijden, minderwaardigheidsgevoelens, kritich zijn, jaloers zijn, roddelziek zijn, kwaad spreken, slecht tegen kritiek kunnen, sceptisch zijn, enzovoort.
Het kan zijn dat je jezelf op een onredelijke manier vergelijkt met anderen, wat leidt tot minderwaardigheidsgevoelens. Misschien heb je misplaatste schuldbesef of eerder agressieve gevoelens:'Ik ben ik en niemand doet me wat!'

Mogelijk ontken je problemen of vlucht je ervoor. Mogelijk kun je niet geloven dat anderen vertrouwen in jou stellen. Je durft geen mensen te vertrouwen, je hebt weinig vrienden en ervaart problemen in diepgaande verhoudingen met andere mensen.

Het grootste probleem van dit zelfbeeld is echter dat je nog nooit je levensdoel begrepen hebt. Je gestalte te geven, aan de hand van zelfgemaakte meetlat. Je hebt prestaties geleverd, je hebt uit alle macht geprobeerd om je te gedragen zoals je dacht dat mensen dat het liefst wilden, om bevestigt te worden. Je hebt geprobeerd status op te bouwen, rijkdom te verwerven enz.
Als je jouw zelfbeeld op deze fundamenten gebouwd hebt, bevredigt dit ten diepste niet. Het is van oppervlakkigeen voorbijgaande aard. Je zelfbeeld is afhankelijk van de omstandigheden en daardoor zeer kwetsbaar.

Herken jij jezelf hierin? Schrik je van de ontdekking dat jouw zelfbeeld gebouwd is op wankele fundamenten, die zeer relatief zijn?

Wat de Bijbel over jou zegt

Als je eerlijk over jezelf na wilt denken, en je wilt de waarheid over jezelf weten, begin dan niet bij je gedachten over jezelf, die gevormd zijn naar de relatieve zelfgemaakte meetlat. Begin bij de onafhankelijke waarheid. De Bijbel zegt: Alles wat wáár is, bedenkt dat! (Fil.4:8) En wat is meer waarheid dan de woorden van God?

Wat zegt God over jou? Als we dit in Gods Woord onderzoeken, komen we tot de ontdekking dat ons bestaan, en daardoor het beeld van de mens, is gestempeld door drie grote gebeurtenissen:

1. We zijn schepselen van God. God heeft jou gewild. Hij heeft je geschapen naar Zijn beeld en naar Zijn gelijkenis. Jij als mens was de kroon op Gods schepping. Je bent door Hem geborduurd. Je bent het werk van Zijn handen. Hij heeft jou geschapen met het doel Zichzelf te verheerlijken. (Jes.43:7)

2. We zijn gevallen schepselen. Door de zondeval heb je een zondig natuur gekregen. Je hebt een hart dat arglistig is en geneigd is tot alle kwaad. (Jer.17:9) De Bijbel noemt dat je 'vlees'. Dit vlees is zo verdorven dat God er niets meer aan op kon knappen. Jij, de kroon van Gods schepping, koos voor jezelf en je had je 'ik' meer lief dan je Schepper. (Mal.2:10, Ef.2:3)
En hoe wonderlijk, God is Zijn schepselen na de zondeval lief blijven hebben.
Hoewel Zijn beeld in jou gebroken is, ben je nog steeds de mens die naar Zijn beeld geschapen is. God laat dit zien in Genisis 9:6, waar Hij de waarschuwingen geeft dat wie aan jou leven komt, zelf gedood zal worden. En toch kon God jou niet meer Zijn kind noemen. Wel Zijn schepsel, niet meer Zijn kind. Maar...

3. In Christus zijn we een nieuwe schepping. Zelfs die relatie van Vader en kind heeft God willen herstellen. (2 Kor. 5:17) Als je werkelijke gelooft in de Zoon van God, ben jij opnieuw een kind van God geworden. Hij wilde je hebben en heeft jou liefgehad, zodat jij Hem opnieuw lief kunt hebben. Jouw lichaam heeft Hij een tempel van Zijn Heilige Geest gemaakt. God heeft je een broeder of zuster gemaakt van al de erfgenamen van God. Hij heeft je een nieuwe natuur gegeven om weer aan de scheppingsdoelen te kunnen voldoen die Hij ons in Zijn Woord geopenbaard heeft.

God heeft jou gemaakt om je lief te hebben.

'Wij hebben Hem lief , omdat Hij ons eerst liefgehad heeft' (1 Joh.4:19)

God wil dat jij Hem liefhebt.

'En Jezus zei tot hem; Gij zult de Heere, uw God, liefhebben, met geheel uw hart, en met geheel uw ziel, en met geheel uw verstand.' (Mat.22:37)

God verheerlijkt Zijn genade in je en wil dat je Hem eert.

'Opdat wij zouden zijn tot lof van Zijn heerlijkheid, wij die eerst in Christus gehoopt hebben.' (Ef.1:12)

God wil dat je Hem dient.

'Daarom, alzo wij een onbewegelijk Koningkrijk ontvangen, laat ons de genade vast houden, door dewelke wij behagelijk Gode mogen dienen, met eerbied en godvruchtigheid.' (Hebr.12:28)

God wil dat je over Zijn schepping heerst.

'En God zei: Laat Ons mensen maken, naar Ons beeld, naar Onze gelijkenis; en dat zij heerschappij hebben over de vissen van de zee, en over de vogels van de hemel, en over het vee, en over de gehele aarde, en over al het kruipend gedierte, dat op de aarde kruipt. En God schiep de mens naar Zijn beeld; naar het beeld van God schiep Hij hem; man en vrouw schiep Hij ze.' (Gen.1:26-27)

Vervolg deel 2

Op een Bijbelse wijze naar jezelf kijken