Shoah

Berichten: 5057

Een poosje geleden heb ik wat verteld over Shoah, toevallig vond ik dit artikel in het Dagblad van het Noorden:

Quote:

’Mijn leven was niet moedig’
Door Theo Hakkert

INTERVIEW CLAUDE LANZMANN

3 Claude Lanzmann, de regisseur van Shoah, schreef zijn memoires 3 ’De documentaire zou vaker herhaald moeten worden op tv’ Amsterdam ’Het verleden is beslist niet mijn sterkste punt’, schrijft Claude Lanzmann in zijn zeldzaam indrukwekkende memoires, De Patagonische haas.
Het moet ironie zijn. Het boek met Lanzmanns herinneringen blinkt uit in details. Hij weet gewoon alles nog. Lanzmann knikt, grijnst vriendelijk en laat zich thee inschenken. Maar zoals het een regisseur betaamt geeft hij aan hoe dat dient te geschieden.

Eerst het zakje, dan opschenken. "Merci." Hij begint onmiddellijk te sippen aan de dampende thee.

"Veel details, dat klopt. Alles was en is er nog. Ik vind het ook verbazingwekkend. Ik heb nooit notities gemaakt. Geen dagboek.
Alles zit in mijn geheugen. Ook de dingen waarvan ik niet wist dat ik ze ging opschrijven." Later zal hij vertellen wat hij liever had overgeslagen. "De zelfmoord van mijn zuster. Ik had niet gedacht daarover te schrijven, maar ik zei tegen mezelf dat ik moest. Ik kon en mocht dat niet verbergen. Het was geen gemakkelijk hoofdstuk om te schrijven.

Ik had ook niet gedacht dat ik zo over mijn moeder zou schrijven als ik gedaan heb. Ze speelt een belangrijke rol in het boek. Ze verdiende dat ik zo over haar schreef. Mijn moeder was een buitengewoon mens. Ik hoop dat de vertaling met name op dit punt goed is."

Geen gemakkelijk man, Claude Lanzmann. Perfectionist, en waarom ook niet. De eerste Engelse vertaling van De Patagonische haas heeft hij meteen afgekeurd.

"Die leek nergens op."

Overigens is het boek, waarvan in mei de Nederlandse vertaling verscheen, overal een succes.

Boek van het jaar in Frankrijk, een triomf in Israël en een bestseller in Duitsland. "Ik wist al dat het een bestseller zou worden terwijl ik nog aan het schrijven was." Zo’n man.

Probeer niet het boek en daarmee het leven van Claude Lanzmann (86) samen te vatten. Dat zou vele alinea’s kosten. Wat hij zoal was en deed? Een jonge verzetsstrijder in de oorlog. De zesde man in het leven van Simone de Beauvoir. Vurig bestrijder van de doodstraf en even vurig pleitbezorger van Israël. En regisseur, zo kennen we hem in Nederland vooral. Het was Lanzmann die met Shoah de meest confronterende film maakte over de massamoord op de joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een ontzagwekkend, negen uur durend meesterwerk waarin de slechteriken zelf aan het woord komen.

"Er zitten geen overlevenden in Shoah. Het is geen film over overleven, maar over de dood.

Niemand zegt ’ik’. Ze vertellen geen persoonlijk verhaal. Ze zeggen ’we’ en zo treden ze op als de woordvoerders van het kwaad." Mag hij overigens even zijn verwondering uitspreken over het feit dat Shoah nooit meer op de Nederlandse televisie is geweest? "Jullie waren de eersten die Shoah op televisie uitzonden. In 1985, door de VPRO. Daarna is de film nooit meer vertoond. Heel vreemd. In Frankrijk wel tien, twaalf keer.

Shoah zou juist vaak herhaald moeten worden. De film heeft geen rimpel."

Ook die feiten heeft hij zo paraat.

"Ik heb een erg goed visueel geheugen." Hij wil zijn geheim wel verklappen."Ik train mijn geheugen.

Elke dag. Ik leer poëzie uit mijn hoofd. Die gedichten repeteer ik ’s nachts wanneer de slaap niet komt. Met als resultaat dat ik nog minder slaap en steeds slechter slaap." Rimbaud, Victor Hugo, Boswell. "Proza ook, lange stukken proza. Maar vooral lange gedichten, van minimaal driehonderd verzen." Gedichten uit het hoofd leren heeft hij bovendien tot onderdeel van de opvoeding gemaakt. "Ik heb een zoon, hij is laat inmijn leven gekomen, hij wordt achttien in juli." Lanzmann steekt zijn hand uit, op net een meter hoogte.

"Toen hij zo klein was, zette ik hem in een stoel en leerde hem Le bateau ivre van Rimbaud. Om en om een strofe. Hij één, ik één.

Tot hij het dromen kon. Zoiets is heel goed voor hem."

"Literatuur!" roept hij, wijzend op zijn memoires. "Het is geen gebruikelijke autobiografie.Niet van: ik ben geboren toen en toen." Zeg dat wel. Lanzmann wijdde het eerste hoofdstuk aan de doodstraf.Waar hij mordicus tegen is. Altijd geweest ook. In het boek beschrijft hij pogingen om presidenten, tot op het allerlaatste moment, maar vaak vergeefs, te bewegen de doodstraf om te zetten in levenslang. "Nederland kent de doodstraf niet.

Een beschaafd land." Frankrijk heeft pas in 1981, onder François Mitterand, officieel de doodstraf afgeschaft. Lanzmann zwijgt erover, maar schudt zijn hoofd. "In de VS is het een schande. Ze doden daar elke maand. Op de ergste manier. Hoe is het toch mogelijk dat een gemeenschap dat op deze manier wil?"

Het ismet name de uitvoering na een rechtsgang waar hij zich over opwindt. Weer zwijgt hij lang. "De ophanging van Saddam Hoessein was erg moeilijk voor mij om te aanschouwen. Maar bij Bin Laden laat ik geen tranen over zijn dood. De aanslagen van 9/11 waren een sprong in de diepte van de menselijke barbarij."

Consequent is hij niet, vindt hij. "In Israel is geen doodstraf.

Behalve voor één, Eichmann.Dat kan ik begrijpen. Ook zou ik waarschijnlijk hebben ingestemd met het ophangen van Hitler."

Lanzmann is streng voor zichzelf.

’Moed en lafheid is de rode draad in mijn leven’, schrijft hij in zijn memoires. De opmerking dat het toch vooral moed is, werpt hij verre van zich. "Misschien is het een moedig boek.

Shoah was een moedige film.

Maar mijn leven was niet moedig."

Hij doelt met name op de tijd dat hij in het verzet zat. Verschillende vrienden lieten het leven of pleegden snel zelfmoord op het moment dat ze dreigden in handen van de Duitsers te vallen. "Er waren in mijn leven veel momenten van lafheid.

Twijfel aan mezelf zal blijven tot mijn dood. Ik heb gevaarlijke dingen gedaan, maar ik heb niet besloten dat ik mezelf zou doden als ik zou worden gepakt.

Er warenmensen die dat deden."

Hij noemt zijn kompaan Claude Baccot. "Hij doodde zichzelf om marteling en vervolgens het verraad van vrienden voorkomen.

Marteling door de Gestapo was geen grapje."

Twee leden uit zijn verzetsgroep kwamen om toen ze een derde te hulp schoten. Lanzmann twijfelde. Deze paar seconden hielden hem in leven.

"Deze lafheid zal ik mezelf zal blijven verwijten." Maar Shoah, Shoah was moedig. "En erg gevaarlijk ook." De film, die als geen ander document de holocaust tastbaar maakt, heeft de blik op de oorlog veranderd. "Absoluut.

Mijn film heeft de levens van veel mensen ingrijpend veranderd.

Niet alleen van de mensen die in de film te zien zijn.

Veel innerlijke levens zijn geraakt.

Ik heb duizenden reacties gekregen, ik krijg ze nog steeds."

Lanzmanns levenswerk is niet alleen een mijlpaal in de geschiedenis van de cinema, de film toont ook de ontzaggelijk kracht van het medium, die sterker is dan geschiedschrijving.

Film raakt dieper. "Toen Shoah uitkwam, was er paniek onder de professionele historici. Want er zaten feiten in die zij niet kenden.

Het bekendste voorbeeld is dat nog in de gaskamers kappers actief waren om de haren van de vrouwen te verzorgen, minuten voordat zij zouden worden vergast.

Een kapper in de gaskamers van Treblinka, daar was nooit over geschreven. De tranen van de kapper van Treblinka in mijn film waren de zegels van de waarheid. Onder historici brak paniek uit. En er was haat.

In die wereld is veel jaloezie."

De memoires van Lanzmann zijn weer een mijlpaal op zich.

Een gedreven leven, in een combinatie van passie en wijsheid beschreven. En wat een leven!

Hij lacht. "Een vreemd leven." Is dat de conclusie, na al die 86 jaren?

"Heb ik eigenlijk altijd gevonden.

Al is ’vreemd’ misschien niet het woord dat ik toen in mijn hoofd had. De dingen die ik deed waren niet gewoon of alledaags.

Ik heb nooit de lokroep van de gebeurtenissen genegeerd.

Ik ging naar ze op zoek."

Boek

Claude Lanzmann, ’De Patagonische haas. Memoires’ (vertaald door Marianne Kaas). Prijs € 39,95; uitgeverij Arbeiderspers.

’’ Ik wist al dat het een bestseller zou worden terwijl ik nog aan het schrijven was

Shoah zou regelmatig uitgezonden moeten worden, vooral nu het antisemitisme weer de kop opsteekt...

Berichten: 1146

Indrukwekkend Chatuliem, ik heb de film zelfs nooit gezien..er wel over gehoord van iemand pas nog..maar een film die 9 uur duurt? werd hij in gedeelten uitgezonden dan?
En is hij nog te koop?
'k Zal wel eens googelen gaan.

thx, mooie come back....
je stemt ons weer tot nadenken.

Berichten: 1146

..dubbel geplaatst

Berichten: 5057

MARIAN519 schreef:

Indrukwekkend Chatuliem, ik heb de film zelfs nooit gezien..er wel over gehoord van iemand pas nog..maar een film die 9 uur duurt? werd hij in gedeelten uitgezonden dan?
En is hij nog te koop?
'k Zal wel eens googelen gaan.

thx, mooie come back....
je stemt ons weer tot nadenken.

Ik heb de film hier in vier dvd's liggen. Vroeger werd hij dus ook in vier afleveringen uitgezonden. Opvallend is dat het vaak op NDR 3 was, in Duitsland is deze film vaker gedraaid dan hier.
Ik heb de VPRO benaderd, daar was deze film te koop.

Berichten: 2706

De scene waarin de kapper in de gaskamers van Treblinka vertelde dat zijn zuster binnenkwam en door hem vlak voor het vergassen werd geknipt en hij niets kon en mocht zeggen, is een van de meest aangrijpende scenes in de film. Hij kon op straffe van meegaan naar de gaskamer niet anders doen dan een seconde of tien meer aandacht aan haar schenken dan normaal.

Thomas.

Berichten: 5057

THOMAS968 schreef:

De scene waarin de kapper in de gaskamers van Treblinka vertelde dat zijn zuster binnenkwam en door hem vlak voor het vergassen werd geknipt en hij niets kon en mocht zeggen, is een van de meest aangrijpende scenes in de film. Hij kon op straffe van meegaan naar de gaskamer niet anders doen dan een seconde of tien meer aandacht aan haar schenken dan normaal.

Thomas.

Het wrange van die film is, dat het haast emotieloos is, terwijl de meest vreselijke details verteld worden. Een kampbewaarder die tweemaal het kamplied van Treblinka zingt, die haarfijn uitlegde aan de hand van een grote plattegrond hoe het vernietigingsproces in zijn werk ging. En ook vol trots vertelde, dat ze in een paar uur tweeduizend mensen konden verwerken, op hoogtijdagen wel 12.000 per dag....

Berichten: 4718

op you tube kan je de filmjes zien.. in totaal 59 stuks..
weet niet in welke taal ze zijn.

Berichten: 5057

MARISKA601 schreef:

op you tube kan je de filmjes zien.. in totaal 59 stuks..
weet niet in welke taal ze zijn.

zonder ondertiteling begin je niks in dit geval. Lanzmann is een Fransman, veel interviews worden vertaald vanuit het Pools in het Frans....

Berichten: 2706

Je kunt ze op het internet kopen bij de vpro voor 20 euro. Niet al te duur vind ik. Doe een zoektem shoah in de webshop en je kunt ze zo kopen. Zonder ondertiteling is het niet te doen.

http://www.vpro.nl

Thomas

Berichten: 1146

http://www.youtube.com/watch?v=5W0WcZu9O74

idd. Mariska, op youtube ..
Ik vind het wel verschrikkelijk erg om te zien, ....

NB. wie er niet tegen kan zij gewaarschuwd!

http://youtu.be/pfn-G_AjvlQ

Berichten: 2706

http://www.youtube.com/watch?v=hgJtL_9v7MY&feature=related

Suchomel is tot vijf jaar veroordeeld.

Thomas

Berichten: 5407

THOMAS968 schreef:

http://www.youtube.com/watch?v=hgJtL_9v7MY&feature=related

Suchomel is tot vijf jaar veroordeeld.

Thomas

Is het een aantal jaren geleden ook niet op tv geweest bij de VPRO? Kan me zoiets herinneren in ieder geval.....maar hoe dan ook, het blijft erg indrukwekkend.....

Berichten: 4718

WILLEMIJN232 schreef:

Is het een aantal jaren geleden ook niet op tv geweest bij de VPRO? Kan me zoiets herinneren in ieder geval.....maar hoe dan ook, het blijft erg indrukwekkend.....

Zo rond 1985 werd de film uitgezonden.
Of ie daarna nog herhaals is weet ik niet.

De meeste films van waargebeurde verhalen zo rond woII
zijn indrukwekkend.

Van mij mag vanavond shoah nog wel een keer herhaald worden.

Berichten: 2706

Het is toen in twee zondagen uitgezonden door de VPRO in twee afleveringen van ongeveer vier en een half uur. De NDR heeft Shoah wel herhaald, in Nederland is dat niet gebeurd. De VPRO heeft het toen zonder onderbreking uitgezonden. Het zou ook wel erg smakeloos worden als het door reclame zou worden onderbroken. Je moet er toch niet aan denken dat een dergelijke film in de handen van de commerciële reclametv-verkopers zou zijn gekomen. Je kunt de dvd's nog wel kopen bij de VPRO.

Thomas

Berichten: 4718

THOMAS968 schreef:

Het is toen in twee zondagen uitgezonden door de VPRO in twee afleveringen van ongeveer vier en een half uur. De NDR heeft Shoah wel herhaald, in Nederland is dat niet gebeurd. De VPRO heeft het toen zonder onderbreking uitgezonden. Het zou ook wel erg smakeloos worden als het door reclame zou worden onderbroken. Je moet er toch niet aan denken dat een dergelijke film in de handen van de commerciële reclametv-makers zou zijn gekomen. Je kunt de dvd's nog wel kopen bij de VPRO.

Thomas

Ik weet dat er bij het uitzenden van Schindlers List, geen reclame blokken tussendoor mogen verschijnen.

Berichten: 2706

MARISKA601 schreef:

Ik weet dat er bij het uitzenden van Schindlers List, geen reclame blokken tussendoor mogen verschijnen.

Spielberg, de regisseur, heeft dat verzoek ingediend. Je moet ook als bedrijf wel van een zeldzame grofheid zijn als je je reclameboodschappen in die film durft te zetten. RTL4 heeft dat gerespecteerd, hoewel dat ook kan zijn omdat er geen of te weinig aanbod was, dan wel dat ze bang waren voor imagoschade. In principe zenden ze alleen programma's uit om reclame te verkopen. Hoe dan ook, petje af voor RTL4 als ze zich daar uit zich zelf aan hebben gehouden.

Thomas.

Berichten: 5407

THOMAS968 schreef:

Spielberg, de regisseur, heeft dat verzoek ingediend. Je moet ook als bedrijf wel van een zeldzame grofheid zijn als je je reclameboodschappen in die film durft te zetten. RTL4 heeft dat gerespecteerd, hoewel dat ook kan zijn omdat er geen of te weinig aanbod was, dan wel dat ze bang waren voor imagoschade. In principe zenden ze alleen programma's uit om reclame te verkopen. Hoe dan ook, petje af voor RTL4 als ze zich daar uit zich zelf aan hebben gehouden.

Thomas.

Zou wel een goede alternatieve straf zijn voor degene die de 4 mei vieringen verstoren......9 uur kijken en dan nog eens bedenken of het wel zo stoer was wat je deed....

Berichten: 3599

THOMAS968 schreef:

Het is toen in twee zondagen uitgezonden door de VPRO in twee afleveringen van ongeveer vier en een half uur. De NDR heeft Shoah wel herhaald, in Nederland is dat niet gebeurd. De VPRO heeft het toen zonder onderbreking uitgezonden. Het zou ook wel erg smakeloos worden als het door reclame zou worden onderbroken. Je moet er toch niet aan denken dat een dergelijke film in de handen van de commerciële reclametv-verkopers zou zijn gekomen. Je kunt de dvd's nog wel kopen bij de VPRO.

Thomas

Zijn ze ook te huur denk je?

Berichten: 2706

JOSINA022 schreef:

Zijn ze ook te huur denk je?

Zou kunnen, Josina. Je zou dan even moeten informeren. Een hardloper zal het na al die tijd niet meer zijn, Overigens kreeg ik zonet de tip binnen dat bol.com ze levert voor 14,99.

Thomas

Berichten: 3599

THOMAS968 schreef:

Zou kunnen, Josina. Je zou dan even moeten informeren. Een hardloper zal het na al die tijd niet meer zijn, Overigens kreeg ik zonet de tip binnen dat bol.com ze levert voor 14,99.

Thomas

Ok, thnx!

Berichten: 2706

WILLEMIJN232 schreef:

Zou wel een goede alternatieve straf zijn voor degene die de 4 mei vieringen verstoren......9 uur kijken en dan nog eens bedenken of het wel zo stoer was wat je deed....

Als je zoiets doet, hoor je waarschijnlijk tot een respectloze cultuur met minachting voor de niet-islamitische bevolking in het algemeen en de Joodse in het bijzonder. De strafmaat was trouwens bijzonder laag voor deze "helden".

Thomas

Berichten: 5057

MARISKA601 schreef:

Ik weet dat er bij het uitzenden van Schindlers List, geen reclame blokken tussendoor mogen verschijnen.

Hoewel Schindler's List een geweldig indrukwekkende film is, heeft het mijn kijk op de vernietiging niet veranderd. Shoah heeft dat wel gedaan. Ik ben er zeker een paar maanden overstuur van geweest. De kracht van deze film heeft nog steeds niet ingeboet en zelf vind ik dat het aan kracht wint.

Berichten: 5407

CHATULIEM619 schreef:

Hoewel Schindler's List een geweldig indrukwekkende film is, heeft het mijn kijk op de vernietiging niet veranderd. Shoah heeft dat wel gedaan. Ik ben er zeker een paar maanden overstuur van geweest. De kracht van deze film heeft nog steeds niet ingeboet en zelf vind ik dat het aan kracht wint.

Je moet ze ook niet met elkaar vergelijken vind ik zelf. Wat bij Shoah zo erg is dat er mensen in voorkwamen die vol enthousiasme vertelden hoe ze in de kampen omgingen met hun medemens......gewoon dramatisch en niet te geloven als je dat ziet.........en je realiseert je dan ook dat er anno 2011 ook mensen zijn die nog zo denken en geloven....
Schindlers List is een prachtig oorlogsverhaal over moed en wanhoop....

Berichten: 2463

Shoah is gewoon leverbaar via bol.com

http://www.bol.com/nl/s/dvd/zoekresultaten/Ntt/shoah/Ntk/dvd_all/Nty/1/suggestedFor/shoa/N/3133/Ne/3133/search/true/searchType/qck/index.html?_requestid=243339

Berichten: 5057

Even dieper in gaan over deze film. Het was een moedige film op een tijdstip dat iedereen nog romantische voorstellingen had over WOII. Alle NL hadden bv in het verzet gezeten en van echte zelfreflectie was nog geen sprake.
De realiteit echter was dat wij als land uitgeblonken hebben met het uitleveren van de joden. Het was geen bedrijfsongeval, maar NL is bijna gezuiverd van Joden. Op het laatst waren er geen transporten meer vanuit Westerbork, omdat er haast geen joden overgebleven waren. Datgene wat er met ze gebeurde, is perfect weergegeven in de film. 107.000 joden zijn vanuit NL naar Polen gestuurd, slechts een paar duizend kwamen terug...Shoah heeft een heel gevoelige snaar geraakt en wij NL keken met plezier de andere kant op.
Shoah laat zien wat een geweldige organisatie hier achter heeft moeten zitten, ze praatten met een machinist, die voortdurend Treblinka als eindpunt had en altijd met lege treinen terug moest. Ze laten dienstroosters zien, een pagina A4/folio, goed voor 10.000 mensen. Het maakt hiermee de Shoah tastbaar, en tegelijkertijd weerzinwekkend.